Canh cá nục dầm khế xanh

Thứ sáu, 29 Tháng 2 2008 17:12

“Làng quê xa cách bao năm
Nhớ hoài canh cá nục dầm khế  xanh"

Khoảng cuối xuân, đầu hạ, ở vùng biển Quảng Nam rộ lên mùa đánh bắt cá nục. Cá nục thường là cá biển ngang, đánh bắt gần bờ. Theo chân những người buôn bán, cá nục có mặt ở khắp các chợ quê và là món ăn tươi chủ yếu của những gia đình  ở nông thôn vì giá rẻ và đặc biệt bất kỳ người nội trợ nào cũng có thể chế biến thành những món ngon như: cá nục nấu canh chua lá bứa (hoặc lá dang),  cá nục chiên vàng dầm nước mắm ớt tỏi, cá nục kho khô, cá nục sốt cà chua, cá nục hấp gừng cuốn với rau muống bánh tráng sắn... hoặc đem ủ làm mắm để dành ăn dần trong những ngày mưa gió. Tuy nhiên, trong những món chế biến từ cá nục do mẹ nấu, tôi chỉ ghiền độc nhất món canh cá nục dầm khế xanh…

Ngày xưa, mỗi khi tiết trời dịu mát chuyển dần sang nóng nực thì thể nào mẹ tôi cũng mua về một rổ cá nục tươi dong. Chợ ở xa nhà nên dăm bảy bữa mẹ tôi mới đi chợ một lần. Mỗi lần mẹ đi chợ cả nhà được một bữa cá nục tươi ăn đã đời. Số cá còn lại, mẹ tôi lựa ra một ít để ủ mắm, còn lại ướp gia vị cho thật thấm rồi cho vào nồi đất kho khô cho đến khi con cá săn cứng và để dành ăn dần cho đến lần đi chợ sau. Và cũng từ món cá nục kho khô này, mẹ tôi đã "sáng tạo" ra một món "canh ăn liền" rất độc đáo, đó là canh cá nục dầm khế xanh. Không những cả nhà tôi đều thích mà gặp bữa nhà có khách đến chơi  ở lại ăn cơm cũng khen tới khen lui món canh dân dã, giản dị này.

Canh cá nục dầm khế xanh chế biến rất đơn giản, không phải mất công nấu như các loại canh khác mà chỉ cần "chế” như chế mì ăn liền, đợi khoảng dăm ba phút là có thể ăn được ngay. Khi cơm vừa chín tới, mẹ tôi hâm lại nồi cá nục kho khô rồi tiện tay bắt lên bếp ấm nước sôi. Còn tôi có nhiệm vụ trèo lên cây khế bên hiên nhà hái cho mẹ vài quả. Mẹ tôi luôn dặn không nên hái trái xanh quá vì khi dầm sẽ rất chát và cũng không nên hái trái chín vàng vì dễ mủn nát; phải chọn những quả khế xanh vừa chín tới có màu vàng hườm mới ngon. Khế hái vào, mẹ rửa sạch rồi dùng dao hai lưỡi xắt từng lát mỏng. Tới bữa cơm, mẹ cho khế và 2-3  con cá nục kho vào tô rồi nhấc ấm nước đang sôi trên bếp chế vào, vừa chế vừa dùng đũa dầm cho cá nục nát tơi ra, thêm một ít rau ngổ điếc hay ngò gai, một ít lát ớt xắt nhỏ, đợi 3-5 phút là đã có một tô canh nóng hôi hổi, thơm ngon chẳng kém cạnh món canh chua nào. Đơn giản vậy thôi, nhưng hòa  quyện cái vị chua thanh của khế, vị mặn đậm đà của cá nục kho, mùi thơm của rau ngổ điếc, ngò gai và vị cay nồng của ớt. Bới cơm, chan canh rồi xì xụp thổi vừa và cơm cho mau hết để còn bới chén khác. Bát canh cứ vơi dần cho đến khi hết thì đã có sẵn khế xanh xắt lát trong rổ, cá nục kho trong nồi, nước sôi trên bếp lại chế tiếp bát canh khác:"Cá nục dầm với khế xanh/ Cơm ăn mươi bát vẫn không đã thèm... "

Chao ôi là nhớ thời thơ bé nơi quê nghèo có căn nhà mái lá đơn sơ với cây khế trĩu quả bên hiên, lại nhớ tô canh cá nục dầm khế xanh đến thế!...

AN TRƯỜNG